world poetry movement
DE REFLECTIEKAMER
di 27.3 – passa porta – 20:00 – EN / NL
Wij zijn kinderen van onze tijd, en onze tijd is politiek.
Wislawa Szymborska
Geert van Istendael in gesprek met Fernando Rendón (internationaal poëziefestival Medellín), Bas Kwakman (Poetry International Rotterdam), Hatto Fischer en Philip Meersman over hun nieuwe World Poetry Movement, die in 2011 werd opgericht tijdens het Internationale Poëziefestival van Medellín (Colombia). De beweging verenigt dichters en poëziefestivals uit de hele wereld, en ijvert voor meer onderlinge samenwerking en solidariteit. WPM wil het belang van de poëzie voor de wereld van vandaag en morgen onderstrepen, en voedt het debat over de relatie tussen poëzie en sociaal en politiek engagement. Kan poëzie de wereldvrede bevorderen? Is poëzie politiek? Is de dichter die schrijft voor de goede zaak een goede dichter? Kan ik houden van het werk van een schrijver wiens politieke voorkeuren ik verafschuw?
Wie Medellin zegt, denkt automatisch, gestuurd door de media, aan het kartel. Een groep groothandelaars in voornamelijk cocaïne. Medellin ligt daar kwansuis in Colombia dat dan weer in Zuid-Amerika ligt, ergens tussen de Andes en het regenwoud.
Wij van de poëzie zijn beter af: in datzelfde Medellin speelt zich ook een poëziefestival af.
Het kartel doet wereldzaken. Dus dacht de festivalleiding: waarom wij ook niet? Het festival trekt veel volk, er zal dus wel belangstelling voor bestaan.
Omdat dichters vaak en nog altijd de plaats van predikers en pastoors menen in te nemen, werd het in Brussel meteen een dwingende zoektocht naar wereldpoëzie, pardon geëngageerde poëzie, die tegen de schenen schopt van het Systeem. En omdat het niet uit de hand zou lopen, mocht en moest Geert van Istendael het gesprek leiden. (Tegen Bas Kwakman, die in het publiek een paar bekenden zag: doe niet zo bureaucratisch, man.)
Deze Kwakman nu was de enige niet-dichter in het gezelschap, hij is namelijk de organisator van het festival Poesie Internationaal te Rotterdam. Hij herleidde de poëzie in zijn vlakke land tot eng navelstaren. Tot Pim poef paf. Dat gaf het genadeschot en brak de navelstreng en smokkelde de wereld binnen in de Nederlandse poëzie. Overigens is het nog altijd wachten op een Nederlands dichter die het peil van Lucebert in deze haalt. En Martijn Benders was daarmee bezig, hij verliet er zelfs Turkije voor. Helaas valt hij zo vaak over zijn eigen schaduw en ego dat hij zienderogen verzakt.
Daarop kwam Gerrit Komrij ter sprake: ‘Elk politiek gedicht is slecht. Elke gedicht is politiek’. Waarop Geert van Istendael, met zijn jarenlange ervaring als jurylid of –voorzitter, toevoegde: “Het moet wel goed zijn”. Maar dat spreekt vanzelf.
Daarop gaven de sprekers voorbeelden van gedichten die op zich niets betekenden, zeker niets geëngageerd of anders politiek en plots een politieke lading toegedicht kregen.
Er was dus een opening gemaakt. Het publiek herademde.
Zelf schrijf ik geen of zelden systeemkritiek in mijn gedichten. Ik schrijf daarvoor korte pittige prozastukken ook voor het podium. (ik ben van Luxembourg en )
De man uit Medellin sprak enkel Spaans en had een tolk. Ik haalde Enzensberger aan in het Nederlands en Geert zette het om in het Engels.
Enzensberger: we hebben leren schrijven omdat de industrie niet bestaat zonder schrift. Nu de industrie naar goedkopere landen is weggevoerd, hoeven we enkel nog te consumeren (ik kots van het woord) en dus volstaat het dat we begrijpend kunnen lezen, meestal eenduidige en eendimensionale teksten.
Maar, zo klonk het algauw in Passa Porta, de mens wil meer en die meerwaarde biedt de poëzie.
Ik dacht dat ik naar huis zou gaan met een opdracht in het kader van deze beweging. Die blijkt echter nogal beperkt tot organisatoren van festivals.
Tieftalen 