Hoe toch schrijven wij?

1. Schrijven, met een pen uiteraard, is glijden over het blad, vloeien. Ingehouden noch uitgelaten, vlottend woord voor woord.

Er zijn er die met die pen hun woord, hun wil doordrukken door het papier heen, ze willen hakken.

Het ene taalspel is het andere niet.

Denk niet dat je wil doordrukken geen taalspel is. Ondanks de ernst van de speler.

(vrij naar Ludwig Wittgenstein, juist)

.

.2. Dieren schrijven niet, noch spelen ze met taal.

.

3. Zich uitdrukken is niet meteen een hoogstaand spel. De pen die dat bedrijft, is een scalpel. Niettemin kent het genre succes.

De Japanse schrijver gebruikt zijn houten pen of penseel om over het papier te glijden. Zijn beweging verloopt zonder horten of stoten noch stamelen, hoewel het papier niet altijd even effen is. Hij zwijgt eerst en laat de woorden in zich gisten. Hij zwijgt eerst tot hij van binnen voldoende, misschien zelfs helemaal leeg is, ontvankelijk voor de woorden (het lidwoord ‘de’ is hier kapitaal).

Enfin, dat denk ik toch. Ik ken geen enkele Japanse schrijver persoonlijk. Zouden de hedendaagse Japanse schrijvers ook nog enkel op een computer schrijven?

.

4. Hoe zou Edgar Allen Poe geschreven hebben? Zwaar op de hand of juist lichthandig?

De late Paul van Ostaijen schreef traag.

Marcel van Maele schreef allicht hakkend en vloekend.

.

5. Als ik proza schrijf, vloeit mijn pen niet zo vlot over het papier als wanneer ik poëzie schrijf. Ik hoof het proza niet, ik zie het. Of verbeeld ik me dit?

Als ik proza schrijf in potlood, duw ik lichtjes door op het papier, tenzij ik met vulpotlood schrijf: dat benadert de pen.

6. Schrijft de jeugd van tegenwoordig nog wel? Ze tikt met twee overwerkte vingers op een toetsenbord van een telefoon of een computer. Aldus schrijft ze dan ook nogal wat fouten. Ze vindt immers dat alles snel moet gaan en ach, een fout is niet erg.

Een fout is wel erg. Het bederft het leesplezier. Soms stop ik met lezen na twee fouten.

Is blind tikken met tien vingers niet gelijk aan schrijven? Het blijft overschrijven, hoor, van op papier of vanuit het hoofd.

Het hoofd heeft meer schrijfruimte op papier. Denk ik toch.

7. Smaak je het woord “lepelaar” even goed op een toetsenbord, waarna het op een scherm verschijnt, als wanneer je het neerpent op papier?

Zou het woord “lepelaar” opkomen in het hoofd van de auteur die toetsen beroert? Of die op toetsen hamert?

Hoor je dat woord ook als je het intikt en het op het scherm verschijnt?

Kortom: kan je poëzie schrijven op een computer, laat staan op een zaktelefoon?

Wat is de zin van deze bedenkingen? Alweer niets of zo goed als niets.

8. De Franse schrijver Roland Barthes heeft wat over de schrijfdaad geschreven, onder meer le plaisir du texte. Ik wil hooguit met mijn bedenkingen wat aanvullend werk verrichten.

;